खJmobemómg§~§YmV ^maVr¶ H mbI§S mVrb EH ‘hÎdmMm g‘Obm OmUmam H mbI§S åhUOo “doXm§J Á¶mo{Vf’ J«§WmMm       H mi. Á¶mbm IJmobemór¶ B{VhmgmVbm Xþgam H mbI§S Ago åhQ bo OmVo. ˶mAmYrMm n{hbm H mbI§S AVràmMrZ ‘mZbm OmVmo. nU ¶mVhr H mbI§S mMr Z¸ s ‘m§S Ur H aVmZm JS ~S hmoVo. H maU ˶m H mir, AmnU Á¶mbm gܶm “J«§W’ Ago åhUVmo, Vgo H mhrM ˶m H mir {bpIV ñdê nmV Zgm¶Mo. “‘m¡pIH ‘ åhUOo na§namJV Jwê H Sy Z {eî¶mH S o Ago – g§Wm nÕVrZo {eH dbobo – Oo H mhr hmoVo, Vo nmR m§Va H ê Z ‘wImoÒV Ho bobo, H mhr à‘mUmV nÚ àH mamV ‘moS bo OmUmao H mì¶ Agm¶Mo. ˶mV Vo H moUr Ho bo, H moUmbm gm§{JVbo Ago H mhr C„oI Oar Agbo, Var Vo Z¸ s H moU˶m H mbI§S mVbo ho g‘OUo AdKS M. {edm¶ Vohr AmOÀ¶m H mbJUZoZwgma Zmhr, Va ˶m H miÀ¶m H mbJUZoZwgma ‘moOmdo bmJVo. ˶m‘wio Vmo H mbI§S H moUVm, Vo ˶mV dU©Z Agboë¶m àg§Jm§‘YyZ, ZjÌm§À¶m Amboë¶m ‘m{hVrdê Z R admdo bmJVo. ho gm§Jm¶Mo H maU åhUOo doXm§J Á¶mo{VfmMm H mbI§S hm gm‘mݶV: B.g.nyd© 1400 df} Yabm OmVmo. ˶mV Amboë¶m dMZm§Mm (F Mm) ‘mJmodm KoVbm, Va Vmo H mi H moUVm Amho Vo {XgyZ ¶oVo. H go Vo nwT o nmhÿM. nU doXm§J Á¶mo{Vfm~ÔbM gdmªZm ’ maer ‘m{hVr ZgVo, Vr AmYr nmhÿ.

doXm§Mo Aܶ¶Z H aʶmgmR r Á¶m ghm A§Jm§Mo (emóm§Mo) kmZ AgUo Amdí¶H hmoVo, ˶m§Zm doXm§Jo Ago Zmd hmoVo. Vr “{ejm H ënmo ì¶mH aU {Zéº ‘² N §Xgm§M¶:& Á¶mo{Vfm‘¶Z§ M¡d doXm§JmZr fS ¡dVw&&’ åhUOo      1.{ejm   (Cƒmaemó)   2.H ën (AmMmaemó) 3. ì¶mH aU (eãXemó) 4. {Z麠 (ì¶wËnÎmremó) 5. N §X (H mì¶emó) 6. Á¶mo{Vf (IJmobemó).

doXm§J Á¶mo{Vf hm J«§W g§ñH¥ V‘ܶo Amho. nU ˶mVhr H mhr ^mJ Owݶm g§ñH¥ V ^mfoMm Va H mhr ˶m‘mZmZo Zì¶m ^mfoV Amho Ago OmUdVo. hm J«§W Vgm bhmZM åhQ bm nm{hOo, H maU Oo‘Vo‘ 49 F Mm ¶mV AmhoV. ¶mV “ewMr’ ZmdmMm H moUrVar “àmMrZ H mb‘mnZemó’ Oo “bJY’ ZmdmÀ¶m F ftZr J«{WV Ho bo Amho, Vo AmVm ‘r Vwåhmbm gm§JVmo Amho’ Aer gwédmVrbmM EH F Mm Amho. ˶mdê Z ¶mMm H Vm© qH dm àW‘ g§H bH “bJY ‘wZr’ hmoVo, nU Z§VaMo g§H bZ-g§nmXZ ‘mÌ “ewMr’ ¶m§Zr Ho bobo Agmdo, Ago AmnU ‘mZm¶bm haH V Zmhr. 

doXm§JemómUm‘² J{UV‘² ‘yY©{Z pñWV‘²’ Ago J{UVmMo Cƒ ñWmZ ¶m J«§WmV gm§{JVbobo Amho. ¶mVbr gJir J{UVo Xe‘mZ nÕVrVM {Xbobr AmhoV. VgoM ¶mVrb IJmob J{UVo nm{hbr Va gmYmaUV: 35.4 Ajm§em§dê Z hr gmar IJmob {ZarjUo  H ê Z Vr H mT bobr AmhoV Ago OmUdVo.  åhUOoM gܶmÀ¶m H mpí‘aÀ¶m Imoè¶mMm hm ^mJ ¶oVmo. {VWo H mpí‘a‘ܶo ¶m doXm§J Á¶mo{VfmMm CX¶ Pmbm Agmdm.

¶mV ñnï nUo Agm C„oI ¶oVmo, H s gy¶© CJdʶmMr ñWmZo gVV ~XbV AgVmV. AWm©V ˶mMo MbZ hmoVo. ˶mbmM ¶mV “A¶Zo’, “CÎmam¶U Am{U X{jUm¶Z’ Ago åhQ bo Amho. VgoM gy¶m©Mm X{jU {dï §^ q~Xÿ, (X{jUoH S rb ¶m q~Xÿbm “A{dï §^ q~Xÿ’ Agohr åhQ bo OmVo) åhUOo gy¶m©Mo AmH memVrb gdm©V X{jUoH S rb ñWmZ ho “Y{Zð o’V Amho. Vmo CÎmam¶UmMm àa§^ q~Xÿ Amho Ago {Xbo Amho.

n¥ÏdrÀ¶m nam§MZ JVr‘wio g§nmV q~Xÿ Am{U ˶mgmo~VM CÎma Am{U X{jU {dï §^ q~Xÿ ho gVV ~XbV AgVmV. gw‘mao 72 dfmªZr 1 A§emMm ZjÌr¶ ’ aH ¶mV hmoV AgVmo. AmO A{dï §^ q~Xÿ YZw amerV ‘yi ZjÌmnmer gw‘mao gmS oghm A§emda Amho. åhUOoM ˶m H mir Vmo gw‘mao 46 A§em§Zr ‘mJo hmoVm.

EH ZjÌ 13 A§e 20 {‘{ZQ m§Mo, ¶mV ldU 13 A§e 20 {‘{ZQ o, CÎmamfmT m 13 A§e 20 {‘{ZQ o, nydm©fmT m 13 A§e 20 {‘{ZQ o Am{U gܶm gy¶© {OWo Amho, ˶m ‘yi ZjÌmMm AYm©^mJ 6 A§e 30 {‘{ZQ o Ago MbZ Yabo, Va 46.5 x 72 = 3,348 åhUOo gw‘mao 3,350 dfmªnydu AWm©V, AmOMo B.g. 2024 dOm OmVm CaVmV 1,326. åhUOo gw‘mao B.g. nyd© 1300 Vo 1400 hm Pmbm doXm§J Á¶mo{VfmMm A§XmOo H mbmdYr. Aem àH mao BWo Oa g§nyU© 49 F Va Vo EH ‘moR o nwñVH M hmoB©b. ˶m‘wio ’ º H mhr ‘w»¶ ‘wÔoM nmhÿ¶m.

doXm§J Á¶mo{VfmV “n§Mdm{f©H ¶wJ’ ‘mZbo Jobo Amho. H br, Ûmnma, ÌoVm Am{U H¥ V ¶m MVw¶w©Jm§À¶m VwbZoV, ho ¶wJ ’ maM bhmZ H mbmdYrMo ‘mZbo Jobobo Amho. {edm¶, ¶mV Yaboë¶m pñWam§H m§À¶m H ënZmhr AMyH ZmhrV. ˶m‘wio nmM dfmªÀ¶m ¶m EH m ¶wJmÀ¶m H mbmdYrV H mhr ÌwQ r {Z‘m©U hmoVmV. ‘J ˶mV naV naV gwYmaUm H aUo àmá hmoVo. nU Varhr ¶mV XmIdbobr H mb‘mnZ nÕVr hr Ho ìhmnmgyZ MmbV Ambobr Agmdr ¶mMo EH N mZ CXmhaU àm. ‘mohZ AmnQ o ¶m§À¶m nwñVH mV gmnS Vo. Vo ¶mVë¶m nÕVr WoQ ‘hm^maVmer OmoS VmV. Ooìhm {damQ amOmÀ¶m JmB© nidʶmgmR r Amboë¶m Xþ¶m}YZmgmo~V ¶wÕmgmR r AOw©Z ñdV:Mo bndyZ R odbobo Jm§S rd YZwî¶ KoD Z, ~¥hÞS oMm doe gmoSy Z àH Q hmoVmo, Voìhm “nm§S dm§Zr 12 df} dZdmg Am{U EH df© AkmVdmg’ nyU© Ho bm H s Zmhr? Agm àý Xþ¶m}YZ CnpñWV H aVmo, ˶mdoir ^rî‘ Ë¶mbm gm§JVmV, “Xa nmMì¶m dfu XmoZ XmoZ Ago Joë¶m 13 dfm©V EHy U Mma A{YH ‘{hZo Pmbo. ˶m‘wio AmVmn¶ªV EHy U nmM ‘{hZo Am{U 12 amÌr EdT m OmñVrMm H mbmdYr bmoQ bm Amho. AWm©V nm§S dm§Zr R aboë¶m H mbmdYrnojm WmoS m OmñVM H mbmdYr dZdmgmV ì¶VrV Ho bm Amho.’ hr H mbJUZm doXm§J Á¶mo{VfmV gm§{JVë¶mà‘mUoM Amho. åhUOo hr nÕVr B.g.nyd© 1400 À¶m hr ~è¶mM AmYrnmgyZ dmnamV Agmdr Agm {ZîH f© H mT Vm ¶oVmo.

nU ho gmao 27 ZjÌm§À¶m AmYmao Am{U {VWo {XgUmè¶m M§ÐmÀ¶m Am{U gy¶m©À¶m pñWVtda AmYm[aV {XgVo. ¶mV A{^{OV ZjÌmMm, dma Am{U ametMm, VgoM J«hm§À¶m ZjÌm§da hmoUmè¶m Mm§Mo {Zê nU H aV ~gbmo, MbZm§Mmhr {dMma Zmhr, ho àH fm©Zo OmUdVo. ¶m H mb‘mnZ nÕVrV n§Mm§Jmn¡H s ’ º XmoZM A§Jo “ZjÌ Am{U {VWr’ ¶m§Mm dmna Ho bobm {XgVmo. BVa Jmoï r åhUOo dma, ¶moJ Am{U H aU ho AmOÀ¶m n§Mm§JmV dmnabo OmUmao KQ H ¶mV {XgV ZmhrV.

¶mV H mbJUZogmR r dmnaboë¶m H mhr g§H ënZm nwT rbà‘mUo:

124 H mï m = 1 H bm; 20 A{YH 1/10 H bm = 1 ‘whÿV©; 30 ‘whÿV© = 1 AhmoamÌ; 603 H bm = 1 {Xdg; 610 H bm = 1 ZmjÌr¶ Mm§Ð{XZ; 2 nd} (A‘mdmñ¶m + nm¡{U©‘m) = 1 Mm§Ð‘mg 2 Mm§Ð‘mg = 1 F Vy; VgoM 2 A¶Zo (CÎmam¶U

+ X{jUm¶Z) = 1 df© 366 gmdZ {XZ(gm‘mݶ ì¶mdhm[aH {Xdg)=1 df© 366 x 5 =1830 gmdZ {XZ =1 ¶wJ = 5 df}. AmUIr H mhr ‘hËdmÀ¶m g§H ënZm / J{UVo nwT rb boIm§H mV nmhÿ¶m.

(boIH ‘w§~B©À¶m hmo‘r ^m^m {dkmZ {ejU H| ÐmVrb IJmobemó Am°qb{n¶mS {d^mJ {Zd¥Îm d¡km{ZH A{YH mar AmhoV.)